İdil Biret’in çalışkan öğrencilerinden Ingolf Wunder, Avusturyalı bir piyanist. “İşkoliğim, 24 saat durmaksızın çalışabilirim” diyor. Schubert kadar Chopin’i de tutkuyla seviyor. 2010 Chopin Yarışması’nda birinciliği kaçırması, tıpkı Ivo Pogoreliç gibi ona da şöhret getirdi. Deutsche Grammophon firmasının solistleri arasına girdi. Orkestra uyarlamalarıyla da dikkat çeken Wunder, 2015 Haziranı’nda Schubert Akşamı’nda besteciyi Chopin’le buluşturmak için İstanbul’a geldi. Öncesinde, telefonla müzik macerasını anlattı.
Fotoğraflar: Paulina Wunder
Müziğe kemanla başlayıp, 10 yıl çalıştıktan sonra piyanoya geçmenin avantajları, dezavantajları nelerdi?
– Müziksever bir ailem var. Aslında babam matematik ve fizik, annem Almanca öğretmeni. Fakat babam amatör olarak keman ve kontrbas çalıyor. Onların teşvikiyle kemana başladım. 14 yaşına kadar müzik benim için eğlenceli bir oyundu. Konservatuvar gündeme gelince iş ciddiyete bindi, piyanoya geçtim. Daha önce edindiğim müzik bilgisi bu süreçte yardımcım oldu. Sesin oluşum sürecini bilmek, notaların pürüzsüz ve doğal tınıda icrası gibi detaylar benim için hep önemli oldu. Piyanonun yanı sıra konservatuvarda orkestra şefliği dersleri de aldım.
İcralarınızdaki akışkanlık, pürüzsüzlük ile keman eğitiminin bir ilgisi olabilir mi?
– İcrada mümkün olduğunca doğal seslere yaklaşmak amaçlanır. Aslında piyanonun doğasına aykırıdır akıcı sesler, fakat yorum sırasında doğru tempoları seçmek, dokunuş mahareti ve rubbatonun da yardımıyla bir mucize gerçekleşir ve enstrüman bu niteliği kazanır. Ben de şarkı söyler gibi çalmayı seviyorum.
Chopin son yarışmamdı
2010 Chopin Yarışması videonuz You Tube’de binlerce kişi tarafından izlenmiş, hâlâ birinciliğin size verilmemesi tartışılıyor. Yarışmadan ne gibi kişisel dersler çıkardınız? Müziği bırakmanın eşiğine geldiğinizi okumuştum, bu yarışmayla ilgisi var mı?
– İlgisi yok, daha önce yaşanmıştı bu olay. 2007’de, 22 yaşında durup hayatı ve kendimi sorguladım. Müzik ve piyano doğru seçim olmayabilirdi. Sonra kararımı verdim yoluma devam ettim. 15 yaşında, konservatuvar öğrencisiyken katılmıştım ilk yarışmama. Sonraki yıllarda pek çok küçük yarışmaya katıldım. Neredeyse hiçbiri büyük yarışma değildi. Deneyim kazandım. Aslında müziği yarıştırma fikrini pek mantıklı bulmuyorum. Yine de yarışmalar sayesinde çok eser öğrendim, repertuvarımı geliştirdim. Chopin merak ettiğim, iyi tanımak istediğim bir besteciydi. Uzmanından öğrenmek gerekirdi, Chopin Yarışması birincilerinden Adam Harasiewitz ile iki yıl çalıştım. Besteciye adanmış bir yarışmanın atmosferini merak ettiğim için Chopin Yarışması’na katıldım. Zaten bu girdiğim son yarışma oldu.
Zihniniz müzik dışında hangi kaynaklardan beslenir?
– Çok okurum… Fırsat buldukça galeri, müze gezerim. Mutfak kültürü ve şarap hobilerim arasında. Şarapla müzik arasında tarihsel ve derin bir bağ olduğu kanısındayım. 20’li yaşlarımda çok tenis oynardım, zamansızlık nedeniyle bırakmak zorunda kaldım.
Birkaç ay sonra 30 yaşına gireceksiniz. 30’lu yaşlar için özel bir hedefiniz var mı?
– Tek hedefim müziğe hizmet etmek. Chopin, Liszt, Beethoven, Schumann ve diğer besteciler gibi… Dünyayı, mümkün olduğunca, müzikle güzelleştirmek… Bunun için çok çalışmak gerekiyor. İşkolik olduğum söylenebilir. 24 saat durmadan çalışabilirim. Hâlâ kaydetmek istediğim Chopin besteleri var. Birkaç yıl içinde Beethoven’in konçertolarını, ardından da Liszt’in eserlerini kaydetmek istiyorum.
Schubert akşamına Chopin’le başlanabilir
Uyarlama ve orkestra düzenlemelerinin yanı sıra beste de yapıyor musunuz?
– Piyanoya çok geç başladığım için, geçmişte eser yazma gereksinimi duymamıştım. Daha da önemlisi müzik tarihi genç yorumcunun keşfedeceği pek çok ayrıntıyla dolu, pek çok büyüleyici eser var. Fakat şimdi bu arzunun her geçen gün arttığını görüyorum. Doğaçlama yaparken ya da eser çalışırken aklıma yeni bir fikir geldiğinde hemen not alıyorum. Şimdilik sadece orkestrasyon yapıyorum. Kardeşim besteci. Hollywood’da film müzikleri yapıyor. Bu alandaki çalışmalarımı sürdüreceğim. Örneğin Chopin’in solo piyano için Opus 46 Konser Allegro’suna orkestrasyon yaptım. Besteci tamamlamadığı 3’üncü piyano konçertosunun girişi için yazmış bu eseri. Liszt’in solo piyano eserlerini orkestraya uyarlayacağım. Varşova Filarmoni ile kaydedeceğim, ağustosta DG’den yayımlanacak.
Türk müzikçilerle yolunuz kesişti mi hiç?
– Paris’te İdil Biret’ten özel dersler almıştım. Kişiliği, derin bilgisi beni çok etkilemişti ve onu çok sevmiştim. Tanıştığım, birlikte çalıştığım için çok mutluyum.
Piyano müziğinde Chopin-Schubert karşılaştırması çok sık yapılır ve çoğunlukla oylar Schubert’ten yana kullanılır. Onun eserlerinin daha derin, zengin olduğu söylenir. Siz festivaldeki Schubert akşamına Chopin’le başlamayı seçmişsiniz. Neden?
– Schubertiade, yani Schubert’in müzikal akşamları romantizmin öncü girişimlerindendi. Müziğinde Beethoven’in hoşuna gidecek klasik öğeler bulunsa da Schubert özünde romantiktir. Chopin’in müziği de romantiktir. Schubert sağlığında değeri fark edilmemiş, geniş dinleyici kitlelerine sesini duyuramamış bir besteci. Pek çok kişisel sorun yaşamış, içine kapanmış, duygularını müzikle yansıtmış. Konserde en sevdiğim sonatlarından birini çalacağım. Ardından Chopin’in noktürn ve polonezi gelecek. İki besteciyi karşılaştırmak, birbiriyle yarıştırmak doğru değil. Kimi Fransız mutfağını sever, kimi İtalyan makarnalarını. İki özgün lezzet ve birbiriyle karşılaştırılamaz. Tıpkı Chopin ve Schubert gibi…
(Serhan Yedig / Haziran 2015 / Andante)
BİR ESERİ ALGILAMAK, KEYFİNİ ÇIKARMAK ZAMAN İSTER
Günümüzün hızlı yaşam temposunda her şeyi çok çabuk tüketiyoruz. Her şeyin en büyüğü, en görkemlisi gözlerimizi kamıştırıyor. Bir sanat eserini algılamak, kavramak, zevkini çıkarmak için zaman ayırmak gerekir. Sanat eserlerine gereken zaman ayrılmıyor. Hız yükseldikçe, hayatın detayları ortadan kalkıyor. Neden yılda 150 konser vermiyorum, programımı 40 konserle sınırladım biliyor musunuz? İşte bu sebepten… Telaş yüzünden sanat zarar görüyor.
